- Σουέζ
- (Ες-Σουέις αραβικά). Πόλη (326.820 κάτ.) της Αιγύπτου, πρωτεύουσα της ομώνυμης διοικητικής περιφέρειας (17.840 τ. χλμ., κάτ. 326.820), βρίσκεται στο πιο εσωτερικό σημείο του ομώνυμου κόλπου, που σχηματίζεται από το βορειοδυτικό βραχίονα της Ερυθράς θάλασσας, που εισχωρεί μεταξύ του αφρικανικού ηπειρωτικού όγκου και της χερσονήσου του Σινά. Η πόλη βρίσκεται κοντά στη θέση του αρχαίου Κλύσματος (Kolzum), νότιου άκρου μιας διώρυγας, που από την εποχή των φαραώ συνέδεε το Νείλο με την Ερυθρά θάλασσα. Σημαντικό κέντρο διαμετακομιστικού εμπόριου και πολεμικός σταθμός την εποχή της τουρκικής κατάκτησης της χώρας, που κατόπιν ξέπεσε σε μικρή πολίχνη, γνώρισε νέα και μεγαλύτερη ανάπτυξη μετά το άνοιγμα της Διώρυγας και πήρε το όνομά του. Η πόλη αποτελείται από ένα κύριο πυρήνα στην ξηρά, από τον οποίο εκτείνεται προς ΝΑ μια μακριά προβλήτα, μήκους περίπου 2 χλμ., που οδηγεί στις μεγάλες λιμενικές εγκαταστάσεις ως τη νότια είσοδο της Διώρυγας, όπου ανοίγει στα ΝΑ, η δεξαμενή του Πορτ Τεουφίκ (Μπουρ Τεουφίκ), στα ΒΔ η μεγαλύτερη του Πορτ Ιμπραήμ (Μπουρ Ιμπραήμ), που μπορεί να χωρέσα ώς 50 πλοία. Το Σ. συνδέεται με σιδηροδρομική γραμμή με το Κάιρο και με άλλη, μικρότερης σημασίας, που διατρέχει τη δυτική όχθη της Διώρυγας, με την Ισμαηλία και το Πορτ Σάιντ. Ο Ελληνισμός του Σ. Έλληνες ζούσαν στο Σ., πριν ακόμα δημιουργηθεί η Διώρυγα. Στην εποχή του Πτολεμαίου B’ ιδρύθηκε στην ίδια τοποθεσία η πόλη Αρσινόη που γρήγορα αναπτύχτηκε σε σημαντικό εμπορικό κέντρο. Πριν τη δημιουργία της πόλης αυτής, υπήρχε εκεί το χωριό Κλύσμα, εμπορικό λιμάνι μικρής σημασίας. Ο Πτολεμαίος ο 2ος, κατασκεύασε και μια διώρυγα που ερχόταν απ’ το εσωτερικό και έφτανε στο νέο λιμάνι. Τον πληθυσμό της, κατά μεγάλο μέρος ελληνικό, αποτελούσαν άποικοι με επικεφαλής στρατιωτικούς κι εμπόρους. Η Αρσινόη είδε μέρες ακμής στα χρόνια της ρωμαϊκής κατοχής, άγνωστο όμως αν ο ελληνικός πληθυσμός της παρέμεινε εκεί ή σκόρπισε. Το βέβαιο είναι πως επί Βυζαντινών, η Αρσινόη γνώρισε την πλήρη παρακμή. Η αραβική κατοχή ξαναδίνει στην πόλη κάποια ζωή, παρά τις σφαγές των χριστιανών καλόγερων που κατοικούσαν στην περιοχή της. Στα χρόνια όμως του χαλίφη Μανσούρ, (754-755), η Αρσινόη εγκαταλείπεται τελείως στην τύχη της και μετονομάζεται Κολζούμ, παραφθορά της λέξης Κλύσμα. Στα τέλη του 9ου αιώνα, η πόλη θα ονομαστεί Σουέης και τελικά Σ. Στο Σ. αυτό, το 1825, επί οχτώ εμπόρων που αριθμούσε η πόλη, οι έξι ήταν Έλληνες. Ο Γάλλος Κ. Μασσόν που επισκέφτηκε την Αίγυπτο το 1864, γράφει στο βιβλίο του Απ’ το Σουέζ στο Πορτ Σαΐντ ότι συνάντησε εκεί Έλληνες. Άλλες πληροφορίες, μιλούν για την ύπαρξη εκεί Ελλήνων, πολύ πριν την τομή της Διώρυγας. Το 1870, οι Έλληνες του Σ. σχηματίζουν μια Επιτροπή, με σκοπό την ίδρυση σχολείου και εκκλησίας. Το 1888 ιδρύθηκε η Ελληνική Κοινότητα, που διατηρούσε δημοτικό σχολείο και, από το 1934 γυμνάσιο. Ο Ελληνισμός αυτός αριθμεί σήμερα μερικά άτομα.
Πλοία αποκλεισμένα στις Πικρές Λίμνες μετά τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1967.
Dictionary of Greek. 2013.